Бидний оршин суугаа энэ улс байнга одоогийх шиг энх тайван байгаагүйг та бүхэн сайн мэдэж байгаа билээ. Харин энэ эрх чөлөө энх тайвныг тогтоохын тулд тоо томшгүй их дайн болж байсан нь тодорхой. Харин хэрхэн яаж? Гэдгийг нь та ч мэдэхгүй байх... Харин өмнөх үеэ мэдсэн нь дээр гэж би бодож байна.

1900—1909

• Ихэтуанийн бослого \1899—1901\
• Филиппин-америкийн дайн \1899—1913\
• Сомалиын үндэсний чөлөөлөх бослого /1899—1920/
• 1000 өдрийн дайн /1899—1902/
• Венесуэлийн иргэний дайн /1899—1902/
• Португал-мандингийн дайн /1902/
• Анголийн эрх чөлөөний бослого /1902—1904/
• Илинденийн бослого /1903/
• Уругвайн дайн /1904\
• Мадагаскарын эрх чөлөөний бослого \1904—1905\
• Камеруны эрх чөлөөний бослого/1904—1908/
• Орос-японы дайн /1904—1905/
• Гондурасс-гватемалийн дайн /1906/
• Никарагуа-Гондурасс-Сальвадорын дайн /1907/
• Солонгосын эрх чөлөөний бослого  /1907—1912/
• Гондурасийн иргэний дайн \1908—1912\
• Никарагуагийн иргэний дайн \1909—1911\

1910—1919

• Албаниин эрх чөлөөний бослого  \1910—1911\
• Мексикийн хувьсгал \1911—1915\
• Италь-туркийн дайн \1911—1912\
• Балканын нэгдүгээр дайн \1912—1913\
• Балканийн хоёрдугаар дайн \1913\
• Сауд-туркийн дайн \1913\
• Хятад-түвдийн дайн \1913—1918\
• Дэлхийн нэгдүгээр дайн \1914—1918\
• Финляндын иргэний дайн \1918\
• Армян-азербайжанын дайн война \1918—1920\
• Гүрж-армянсы дайн \1918\
• Латвийн иргэний дайн \1918—1920\
• Эстонийн чөлөөлөх дайн \1918—1920\
• Оросын иргэний дайн \1918—1922\
• Польш-украины дайн \1918—1919\
• Зөвлөлт-польшийн дайн \1918—1921\
• англи-афганын дайн \1919\
• Чехословак-унгарын дайн  \1919—1920\

1920—1929

• Польш-литвийн дайн \1920\
• Турк-армяны дайн \1920\
• Зөвлөлт дайн йн йн айн -гүржийн дайн \1921\
• Ирландын иргэний дайн \1922—1923\
• Парагвайн иргэний дайн \1922—1923\
• Мексикийн иргэний дайн \1923—1924\
• Эквадорын иргэний дайн \1923—1925\
• Сириин эрх чөлөөний бослого \1924—1927\
• Никарагуа эрх чөлөөний дайн \1927—1934\
• Хятадын иргэний дайн \1927—1949\

1930—1939

• Маньжурын чөлөөлөлт \1931\
• Перу-колумбын дайн \1932—1933\
• Сауд-йемений дайн  \1934\
• итали-эфиопийн дайн \1935—1936\
• Испаниин иргэний дайн \1936—1939\
• япон-Хятадын дайн \1937—1945\
• Словак-унгарын дайн \1939\
• Халхын голын дайн \1939\
• Дэлхийн хоёрдугаар дайн \1939—1945\

• Перу-эквадорын дайн \1941\
• Индохятадын дайн \1945—1954\
• Грекийн иргэний дайн \1946—1949\
• Парагвае иргэний дайн \1947\
• Мадагаскарын бослого \1947—1948\
• Коста-Рикагийн иргэний дайн \1948\
• араб-израилийн дайн \1948—1949\
• Колумбын иргэний дайн \1948—1958\
• Бирмийн иргэний дайн \1948 оноос өнөөг хүртэл\

1950—1959

• Солонгосын дайн  \1950—1953\
• Алжирийн дайн \1954—1962\
• Суданы иргэний дайн \1955—1972\
• Суэц хямрал \1956\
• Унгарын бослого \1956\
• Кубын иргэний дайн \1956—1959\
• Вьетнамын дайн \1957—1975\
• Ливаны иргэний дайн \1958\
• Тайванийн хямрал  \1958\

1960—1969

• Лаосын иргэний дайн \1960—1973\
• Гватемалийн иргэний дайн \1960—1996\
• Анголын иргэний дайн \1961—1974\
• Эритреин иргэний дайн \1961—1991\
• Хятад-энэтхэгийн хилийн дайн \1962\
• Умард Йемений иргэний дайн \1962—1970\
• Гвинеи-Бисаугийн иргэний дайн \1963—1974\
• Колумбын иргэний дайн \1964 оноос\
• Мозамбикийн тусгаар тогтнолын төлөө дайн \1964—1974\
• Чадын иргэний дайн \1965—1990\
• Нигериин иргэний дайн \1967—1970\
• Камбожийн иргэний дайн \1967—1975\

1970—1979

• Иорданиин иргэний дайн  \1970—1971\
• баруун Сахарын дайн \1973—1991\
• Эфиопиин иргэний дайн \1974—1991\
• Кампучи-вьетнамын мөргөлдөөн \1975—1989\
• Ливаны иргэний дайн \1975—1990\
• Анголын иргэний дайн \1975—2002\
• Мозамбикийн иргэний дайн \1976—1992\
• Египет-ливийн дайн \1977\
• Уганда-танзаны дайн \1978—1979\
• Чадо-ливийн дайн \1978—1987\
• Хятад-вьетнамын дайн \1979\
• Афганы дайн  \1979—1989\

1980—1989

• Иран-иракийн дайн \1980—1988\
• Сальвадорын иргэний дайн \1980—1992\
• Никарагуагийн иргэний дайн \1981—1990\
• Суданы иргэний дайн \1983—2005\
• Шри-Ланкийн иргэний дайн \1983—2009\
• Өмнөд Йемений иргэний дайн \1986—1987\
• Сомалийн иргэний дайн \1988 оноос хойш \
• Либериин иргэний дайн \1989—1996\
• Афганистанын иргэний дайн \1989—1992\

1990—1999

• Өмнөд Осетинийн дайн \1990—1992\

• Гүржийн иргэний дайн  \1990—1993\
• Руандагийн иргэний дайн \1990—1994\
• Персийн булангийн дайн \1991\
• Карабахын дайн \1991—1994\
• Хорватын дайн  \1991-1995\ \1991—1995\
• Алжирийн иргэний дайн \1991—2002\
• Сьерра-Леоний иргэний дайн \1991—2002\
• Афганистаны иргэний дайн \1992—2001\
• Осет-ингушийн мөргөлдөөн  \1992\
• Гүрж-абхазын дайн \1992—1993\
• Боснийн дайн \1992—1995\
• Тажикистаны иргэний дайн \1992—1997\
• Бурундийн иргэний дайн \1993—2005\
• Йемений иргэний дайн \1994\
• чеченийн нэгдүгээр дайн \1994—1996\
• Иракийн Курдистаны дайн \1994—1998\
• Непалийн иргэний дайн  \1996—2006\
• Конгийн иргэний дайн \1997—1999\
• Косовогын дайн \1998—1999\
• Гвиней-Бисаугийн иргэний дайн \1998—1999\
• НАТО Югославын эсрэг \1999\
• чеченийн хоёрдугаар дайн \1999—2009\
• Либериин иргэний дайн \1999—2003\